Deport / Sınır dışı etme süreci, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun(YUKK) Yabancılar başlıklı İkinci Kısmının Sınır Dışı Etme başlıklı Dördüncü Bölümünde, 52 ila 60 ıncı maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 54 üncü maddesinde düzenlenen kuralları ihlal edenler hakkında sınırdışı / deport kararı verilmektedir.

 Bu yazımızda kimler hakkında sınırdışı kararı alınmaktadır, neler yapılması gerekir, hangi hususlara dikkat edilmesi gerekir ve  hakkında sınırdışı kararı alınmış yabancı uyruklu kişinin başvurması gereken yollara değinilecektir. 

Sınırdışı / deport kararı, Genel Müdürlüğün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınmaktadır.  Sınır dışı etme kararının değerlendirme ve karar aşaması 48 saat içinde olması gerekmektedir.

Kimler hakkında sınır dışı kararı alınmaktadır ?

  • 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
  • Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
  • Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
  •  Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
  • Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
  • Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
  • İkamet izinleri iptal edilenler
  • İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
  •  Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
  • Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler
  • Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
  • Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
  • İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde
  • Türkiye’den çıkış yapmayanlar

Bunlardan başkaca şu kişiler hakkında da sınır dışı kararı alınmaktadır. 

  • Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup ülke güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair ciddi emareler bulunanlar (m.54/2),
  • Uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olup kamu düzeni açısından tehlike oluşturan bir suçtan kesin hüküm giyenler (m.54/2).

5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler kişiler kimlerdir ?

  • Türkiye’de işlediği suç nedeniyle hapis cezasına mahkum edilen yabancı uyruklu kişiler

Bu kişiler Türk Ceza kanununda yazıldığı üzere koşullu salıvermeden yararlandıktan veya cezasının infazı tamamlandıktan sonra sınır dışı edilebilmektedir. Sınır dışı işlemleriyle ilgili değerlendirme yapmak üzere İçişleri Bakanlığına durum derhal bildirilmektedir.

Sınır dışı etme kararı kimlere tebliğ edilir ?

Karar, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir. Herhangi bir hak kaybı yaşanmaması adına arzu edildiği takdirde vakit kaybetmeksizin yabancı avukatı ile iletişime geçilmesi gerekir. 

Sınır dışı kararı tebliğ edilen yabancı uyruklu kişinin izlemesi gereken yollar nelerdir ? Sınır Dışı Etme Kararı – Deport Kararı İptal Edilebilir Mi? 

Sınır dışı kararı iptal edilebilir. Sınır dışı kararı tebliğ edilen yabancı uyruklu kişi veya avukatı dava açma süresi içinde ayrıntılı gerekçelerle dava açması gerekmektedir. Yürütülecek sürecin yabancılar hukukunda uzman  avukat ile takip edilmesi yararınıza olacaktır. 

Sınır dışı etme kararı alınan yabancı uyruklu kişiler hangi ülkelere gönderilmektedir ?

  • Menşe ülkesine 
  • Transit gideceği ülkeye
  • Üçüncü bir ülkeye 

Burada uygulama da çok sık karşılaştığımız ve sorgulan bir takım hususlar vardır. Kişi uluslararası koruma veya geçici koruma kapsamında ise 3. ülkeye gönderilememektedir. Bunun tek istisnası 3. ülkenin hakkında sınır dışı kararı veren yabancı uyruklu kişiyi kabul ettiğini içerir onayının Türkiye Cumhuriyetinin ilgili kurumlarına bildirmesidir. Uluslararası koruma ve geçici koruma kapsamında olmayan yabancı uyruklu kişiler ise 3. ülkeye vizelerinin olması halinde kabul edilmektedirler. 

Yabancı uyruklu kişiler hakkında  verilen sınır dışı kararının sonuçları nelerdir ?

  • Vizenin geçerlilik süresi içinde yabancıyla ilgili sınır dışı etme kararı alınması hâlinde vize iptal edilir
  • Kısa dönem ikamet izninin reddi, iptali veya uzatılmaması
  • Aile ikamet izni talebinin reddi, iptali veya uzatılmaması
  • Öğrenci ikamet izni talebinin reddi, iptali veya uzatılmaması
  • Kısa dönem ikamet izninin reddi, iptali veya uzatılmaması
  • Türkiye’ye giriş yasağı konulması
  • Türkiye’yi terk etmeleri için Türkiye’yi terke davet

Türkiye’yi terke davet nedir ?

Yabancılar hakkında verilen sınır dışı karar ile birlikte Türkiye’den kendi istekleri ile gitmelerinin bildirilmesidir. Burada amaç kişin rızasıyla ülkeyi terk etmesidir. Aksi durumda Türkiye Cumhuriyetinin ilgili kurumları tarafından sınır dışı edilecektir. Türkiye’yi terke davet  için tanınan süre 15 ila 30 gündür. Bu süreler içerisinde yabancı uyruklu kişinin  Türkiye’yi terk etmesi gerekmektedir. Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, Çıkış İzin Belgesi verilir. Çıkış yapılmadan önce vize ve ikamet harçları ile bunlara ilişkin cezaların ödenmesi gerekmektedir.

Türkiye’yi terke davet edilien hangi yabancı uyruklu kişilere bu süreler tanınmaz?

  • Kaçma ve kaybolma riski bulunanlara,
  • Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere, 
  • Sahte belge kullananlara, 
  • Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere, 
  • Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar

Hakkında Sınır dışı etme kararı alınmayacaklar yabancı uyruklu kişiler kimlerdir ?

  •  Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
  •  Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
  • Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
  • Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
  • Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

Yine uygulamada çok sık karşılaştığımız bir durum vardır ki ; tüm bu sayılan maddelerde CİDDİ emare veya hayati tehlike şartları aranmaktadır.  Bu kişilerden, belli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilmektedir.  Bu kapsamındaki değerlendirmeler, herkes için ayrı yapılmaktadır. Söz konusu karar Değerlendirmeyi yapacak olan kurumun takdirindedir. Ancak yapılan değerlendirme sonucunun olumsuz olması durumunda gerekli görüldüğü durumlarda dava açılması gerekmektedir. Açılan dava ile ilgili değerlendirme iptal edilebilmektedir. Söz konusu durumların sona ermesi hâlinde bu yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınacaktır.

Sınır Dışı Etme Kararının Yerine Getirilmesi Nasıl Yapılır?

Geri gönderme merkezindeki yabancılar, kolluk birimi tarafından sınır kapılarına götürülmektedir. 

Geri gönderme merkezlerinde bulunmayan yabancılar , Genel Müdürlük taşra teşkilatının koordinesinde kolluk birimlerince sınır kapılarına götürülür. Genel Müdürlük sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak uluslararası kuruluşlar, ilgili ülke makamları ve sivil toplum kuruluşlarıyla da iş birliği yapabilir.

    Sınır dışı edilecek yabancı uyruklu kişinin  seyahat masrafları nasıl ve kim tarafından karşılanmaktadır ?

Sınır dışı edilecek yabancıların seyahat masrafları sınır dışı edilecek olan yabancı tarafından karşılanmaktadır.  Seyahat masrafların eksik kalan kısmı veya tamamı Genel Müdürlük bütçesinden ödenebilmektedir. Genel Müdürlükçe yapılan masraflar geri ödenmediği sürece yabancının Türkiye’ye girişine izin verilmemektedir.

Çalışma izni olmadığı halde çalıştığı tespit edilen yabancı uyruklu kişinin sınır dışı masraflarını kim karşılamaktadır? 

Yabancıyı izinsiz çalıştıran işveren veya işveren vekillerinin, yabancının sınır dışı edilme işlemleri konusundaki yükümlülükleri vardır. Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenin idari para cezası dışında bir takım harcama ve masrafları karşılaması gerekmektedir. İşveren veya işveren vekili sınır dışı edilecek olan  yabancının varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır

    Dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir ?

  • Hakkında sınır dışı kararı verilen yabancı uyruklu kişi kendisine karar tebliğ edildiğinde dava süresi içerisinde dava açmalıdır. Süresi içinde açılmayan davalar reddedileceği için yabancı uyruklu kişinin kendisi yahut bir avukat aracılığıyla zaman kaybetmeden dava açması gerekmektedir.
  • Geri gönderme merkezinde tutulan yabancı uyruklu kişi hakkında verilen idari gözetim kararının sonlandırılması için ilgili mahkemeye kendisi yahut avukatı aracılığıyla gerekçeli bir şekilde itiraz edilmelidir. 
  • Uygulamada çok sık rastlanan hatalardan biri de geri gönderme merkezinden çıkan yabancının hakkında verilmiş olan sınır dışı kararına karşı dava açmamasıdır. Yabancı uyruklu kişi geri gönderme merkezinden çıktığında sürecin son bulduğunu sanmaktadır. Ancak uygulama da geri gönderme merkezinde tutulan ardından salınan bütün yabancı uyruklu kişiler hakkında sınır dışı kararı aktiftir. Bu kişilerin kolluk kuvvetleri ve ilgili kurumlarca tespiti halinde sınır dışı edileceği hususu çoğu yabancı uyruklu kişinin gözden kaçırdığı ve bilmediği bir konudur. Yabancı uyruklu kişi Türkiye sınırları içerisinde hakkında verilen sınır dışı kararını iptal etmeksizin dolaşımın sağlandığı tespit edilmesi durumunda sınır dışı/ deport edilmektedir.
  • Geri gönderme merkezinde tutulan yabancı uyruklu kişi hakkında valilikler ve ilgili kurumlarca iki farklı karar alınmaktadır. İlki sınır dışı kararı ikincisi idari gözetim kararıdır. Bu sebeple iki farklı dava açılması ve takibi gerekmektedir. Yine uygulamada yabancı uyruklu kişi bu hususu bilmemekte ve ilerde hukuki problemlerle karşılaşabilmektedir. 
  • Çalışma izni olmaksızın çalışan yabancı uyruklu kişilerin sınır dışı edileceği bilinmeyen bir başka konudur. 
  • Tüm bu sınır dışı kararına karşı açılacak dava, geri gönderme merkezinde tutulan yabancının salıverilmesi için yapılacak itirazlar gibi konular alanında uzman bir Ankara Mülteci Avukatı, İstanbul Mülteci Avukatı, İzmir Mülteci Avukatı, Hatay Mülteci Avukatı ve Antalya Mülteci Avukatı aracılığıyla takibi yapılması gerekmektedir. 
  • Keleş Hukuk ve Danışmanlık Bürosu sınır dışı - deport kararı verilen veya Geri Gönderme Merkezinde tutulan birçok Suriye avukatı, Afgan avukatı, Irak avukatı ve birçok ülke vatandaşının avukatlığını yapmaktadır. 
whatsapp Telefon Mail tr-flag en-flag ar-flag fa-flag fa-flag