Türkiye’de iş, ticaret, kira, yatırım veya kişisel ilişkiler sebebiyle birçok yabancı uyruklu kişi alacaklı konuma gelebilir. Örneğin, bir yabancının Türk vatandaşına borç para vermesi, ticari mal veya hizmet satışı yapması ya da kira sözleşmesinden doğan hakkı olabilir. Ancak “Türkiye’de yabancı olarak alacağımı nasıl tahsil edebilirim?” sorusu çoğu zaman kafa karıştırıcıdır.
Bu yazıda, yabancıların Türkiye’de alacaklarını tahsil etme yollarını, hukuki dayanaklarını, mahkeme ve icra süreçlerini detaylı şekilde ele alıyoruz.
Türk hukuk sisteminde yabancılar, kural olarak Türk vatandaşlarıyla eşit haklara sahiptir. Yani Türkiye’de alacak davası açma, icra takibi başlatma ve mahkeme kararlarını icra ettirme hakları bulunur.
Başlıca hukuki dayanaklar:
Önemli Not: Yabancıların dava açabilmesi veya icra takibi başlatabilmesi için Türkiye’de ikamet şartı aranmaz. Vekâletname vererek bir avukat aracılığıyla tüm işlemleri yürütebilirler.
1. İcra Takibi Başlatma
Alacaklı yabancı, doğrudan icra dairesinde takibe başlayabilir.
İtiraz edilmezse kısa sürede alacak tahsil edilir.
2. Borçlunun İtirazı ve İtirazın Kaldırılması
Eğer borçlu borca itiraz ederse, alacaklı icra takibine devam edebilmek için itirazın kaldırılması davası açmalıdır. Bu dava Asliye Hukuk veya Ticaret Mahkemelerinde görülür.
3. Alacak Davası Açma
Borç inkâr edilirse, yabancı alacaklı alacak davası açabilir.
4. Mahkeme Kararının İcrası
Alacak davası kazanıldığında, mahkeme kararı icra dairesi aracılığıyla uygulanır.
Örnek Durumlar
1. Yabancı bir kişi Türkiye’de alacak davası açabilir mi?
Evet. Yabancı uyruklu kişiler Türkiye’de Türk vatandaşlarıyla aynı haklara sahiptir. İcra takibi başlatabilir, alacak davası açabilir ve mahkeme kararlarını icra ettirebilir.
2. Türkiye’de bulunmayan bir yabancı alacağını nasıl tahsil edebilir?
Türkiye’de bulunma zorunluluğu yoktur. Yabancı kişi bir avukata noter onaylı ve apostilli vekâletname vererek tüm dava ve icra işlemlerini avukat aracılığıyla yürütebilir.
3. Yabancıların Türkiye’de alacak tahsilinde hangi yollar kullanılır?
En yaygın yollar şunlardır:
4. Borçlu mal varlığını kaçırırsa yabancı alacaklı ne yapabilir?
Borçlu mal kaçırırsa, tasarrufun iptali davası açılabilir. Bu dava ile borçlunun yaptığı mal kaçırma işlemleri iptal edilir ve alacaklı haciz yoluyla tahsilat yapabilir.
5. Yabancıların Türkiye’de alacak davasında mahkeme harcı ödemesi gerekir mi?
Evet. Türk vatandaşları gibi yabancılar da dava açarken mahkeme harç ve masraflarını ödemek zorundadır. Ancak dava sonunda haksız çıkan borçluya bu masraflar yükletilir.
6. Hangi belgeler alacak davasında ispat için önemlidir?
Yazılı sözleşmeler, senetler, banka dekontları, fatura ve makbuzlar alacağın ispatında kritik rol oynar. Delil olmadan açılan davalar alacağın tahsilini zorlaştırır.
7. Yabancıların alacak davaları ne kadar sürer?
İcra takibinde borçlu itiraz etmezse süreç birkaç hafta içinde sonuçlanabilir. Ancak dava açılması gerekirse mahkeme süreci 6 ay – 2 yıl arasında değişebilir.
8. Türkiye’de yabancıların alacaklarını tahsil etmesi için avukat şart mı?
Hukuken zorunlu olmasa da avukat ile çalışmak büyük avantaj sağlar. Türkçe bilmeyen yabancıların süreci hatasız ve hızlı yürütmesi için profesyonel destek önemlidir. İcra takibi ve davalar teknik konulardır. Ufak bir hata davayı kaybetmeye yol açacaktır. Bunun yanı sıra avukatların kişinin malvarlığını ve bankadaki hesaplarını görebilme gibi yetkileri vardır.
9. Yabancı alacaklı, Türkiye’deki borçlunun banka hesaplarına haciz koyabilir mi?
Evet. Mahkeme kararı veya icra takibi sonucunda borçlunun banka hesaplarına haciz konulabilir.
10. Yabancı yatırımcıların ticari alacakları için özel bir düzenleme var mı?
Hayır. Yabancı yatırımcılar da Türk yatırımcılarla aynı kurallara tabidir. Ticari uyuşmazlıklarda Asliye Ticaret Mahkemeleri görevlidir.
11. Yabancı alacaklı, Türkiye’deki gayrimenkule haciz koydurabilir mi?
Evet. Borçlunun Türkiye’deki taşınmazlarına icra dairesi aracılığıyla haciz ve ipotek konulabilir.
12. Yabancıların Türkiye’deki alacak davalarında dil sorunu nasıl çözülür?
Mahkemelerde resmi dil Türkçedir. Yabancı taraflar için yeminli tercüman kullanılabilir. Ancak pratikte süreç genellikle avukat aracılığıyla yürütülür.
13. Türkiye’deki icra ve dava süreçleri yabancı alacaklı için güvenli midir?
Evet. Türk hukuk sistemi, yabancıların haklarını korumakta ve eşit muamele ilkesine göre işlemektedir.
