Türkiye, köklü üniversiteleri, kültürel çeşitliliği ve uygun maliyetli yaşam koşullarıyla her yıl on binlerce yabancı öğrenciye ev sahipliği yapıyor. Ancak burada eğitim almak isteyen yabancı uyruklu kişilerin en önemli adımı, öğrenci ikamet izni başvurusudur. Öğrenci ikamet izni, yalnızca eğitim sürecini değil, Türkiye’deki yasal ikameti ve sosyal haklara erişimi de güvence altına alır.
Bu rehberde, öğrenci ikamet izninin başvuru şartlarını, gerekli belgeleri, süreçte dikkat edilmesi gerekenleri ve özellikle yüksek lisans öğrencileri için önemli bilgileri ele alacağız.
Öğrenci ikamet izni, Türkiye’de ilköğretim, lise, önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim almak isteyen yabancı öğrencilere verilen resmi oturma iznidir.
Bu izin sayesinde:
Eğitim süresi boyunca Türkiye’de yasal olarak kalabilirsiniz.
Sağlık sigortası ve çeşitli sosyal haklardan yararlanabilirsiniz.
Üniversite, fakülte veya şehir değişikliklerinde statünüzü koruyabilirsiniz.
Türkiye’de resmi veya özel bir eğitim kurumuna kayıtlı olan öğrenciler,
Yabancı dil hazırlık programına katılanlar,
Yüksek lisans ve doktora öğrencileri,
İlköğretim ve ortaöğretim çağındaki yabancı öğrenciler.
Başvuru süreci Göç İdaresi Başkanlığı’nın resmi sitesi e-ikamet.goc.gov.tr üzerinden çevrimiçi yapılır.
Adım Adım Başvuru Süreci:
Çevrimiçi Başvuru Formu doldurulur.
Başvuru sonucunda verilen randevu tarihine göre belgeler hazırlanır.
İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne şahsen veya vekâletname ile avukat aracılığıyla teslim edilir.
Başvurunun değerlendirilmesi sonrası oturma izni kartı PTT aracılığıyla adrese gönderilir.
Başvurular tamamen ücretsizdir; üçüncü kişilerden ücret talep edenlere itibar edilmemelidir. Ancak Göç idaresi Müdürlüğüne başvuru sonrası gerekli harçların yatırılması gerekir.
Ortak Belgeler
İkamet İzni Başvuru Formu (öğrenci veya yasal temsilcisi/avukat tarafından imzalanmış)
Pasaport ve fotokopisi (kimlik bilgileri, fotoğraf ve varsa vize sayfaları)
2 adet biyometrik fotoğraf (ICAO standartlarına uygun, son 6 ay içinde çekilmiş)
İkamet izni harç bedeli makbuzu
Adres Belgesi
Yerleşim Yeri Belgesi (e-Devlet’ten alınabilir)
Kira sözleşmesi (noter onaylı), tapu, yurt belgesi veya otel konaklama belgesi
Geçerli sağlık sigortası
Özel sağlık sigortası poliçesi
SGK belgesi veya genel sağlık sigortası başvurusu
UETS (Ulusal Elektronik Tebligat Adresi) belgesi (18 yaş altı hariç)
Öğrenci belgesi (e-imzalı, mühürlü veya e-Devlet üzerinden alınmış)
Çocuklar İçin Ek Belgeler
Doğum belgesi, velayet belgesi, muvafakatname veya ölüm/gaiplik belgesi (gerektiği hallerde apostil veya konsolosluk onayı aranır).
Azami öğrenim süresi aşıldığında, mezuniyet tarihi belirtilen öğrenci belgesiyle her yıl birer yıllık ikamet izni alınabilir.
Üniversite değişikliği aynı şehirde yapılırsa yalnızca 20 gün içinde bildirim yeterlidir.
Farklı şehirde üniversite veya bölüm değiştirildiğinde 10 gün içinde yeni ikamet izni başvurusu yapılmalıdır.
Yüksek lisans öğrencileri, tez süresi uzadığı durumda da öğrenci belgesiyle izinlerini uzatabilirler.
Öğrenci ikamet izni, eğitim süresini aşmamak kaydıyla düzenlenir.
İlk başvurularda genellikle 1 yıllık verilir.
Uzatma başvuruları, mevcut izin bitmeden en geç 60 gün önce yapılmalıdır.
Eğitim süresince yasal oturum hakkı,
Kayıt tarihinden itibaren 3 ay içinde genel sağlık sigortasına başvuru imkânı,
Part-time çalışma hakkı (lisans sonrası eğitimlerde daha yaygındır),
Erasmus, Mevlana gibi değişim programlarına katılım kolaylığı.
Adres bildirimi ikamet izni alındıktan sonra 20 gün içinde yapılmalıdır.
Gerçeğe aykırı beyanlar ciddi yaptırımlara neden olur.
Belgelerin eksiksiz ve güncel olması başvurunun olumlu sonuçlanması için kritik önem taşır.
E-devlet ve Göç İdaresi’nin resmi web sitesinden güncel bilgiler mutlaka kontrol edilmelidir.
1. Öğrenci ikamet izni nedir?
Öğrenci ikamet izni, Türkiye’de ilköğretim, lise, önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim alacak yabancı öğrencilere verilen yasal oturma iznidir. Eğitim süresince Türkiye’de yasal olarak kalmanızı sağlar.
2. Öğrenci ikamet izni başvurusu nasıl yapılır?
Başvurular, Göç İdaresi Başkanlığı’nın resmi internet sitesi olan e-ikamet.goc.gov.tr üzerinden çevrimiçi yapılır. Sistemden randevu alındıktan sonra gerekli belgeler İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne teslim edilir.
3. Öğrenci ikamet izni için hangi belgeler gerekir?
İkamet İzni Başvuru Formu
Pasaport ve fotokopisi
2 adet biyometrik fotoğraf
Sağlık sigortası poliçesi
Adres belgesi (kira sözleşmesi, yurt belgesi vb.)
Öğrenci belgesi
Harç bedeli makbuzu
4. Öğrenci ikamet izni ne kadar süreyle verilir?
İlk başvurularda genellikle 1 yıl süreyle verilir. Ancak eğitim süresini aşmayacak şekilde her yıl uzatılabilir. Yüksek lisans ve doktora öğrencileri, tez döneminde de öğrenci belgesiyle ikamet izni alabilirler.
5. Öğrenci ikamet izni ile çalışabilir miyim?
Lisans öğrencileri için çalışma hakkı sınırlıdır. Ancak yüksek lisans ve doktora öğrencileri Türkiye’de çalışma izni alarak part-time ya da tam zamanlı olarak çalışabilirler.
6. Öğrenci ikamet izni başvurusu reddedilirse ne olur?
Ret kararı halinde, öğrenci 60 gün içinde İdare Mahkemesi’nde iptal davası açabilir. Ayrıca yürütmenin durdurulması talebiyle dava süresince sınır dışı edilmenin önüne geçilebilir.
7. Üniversite veya şehir değiştirirsem ikamet iznim geçerli olur mu?
Aynı şehirde bölüm veya üniversite değişikliği yapılırsa 20 gün içinde bildirim yapılması gerekir.
Farklı şehirde eğitim kurumuna geçiş yapılırsa, 10 gün içinde yeni şehirdeki Göç İdaresi’ne başvuru yapılmalıdır.
8. Öğrenci ikamet izni başvurusunda ücret ödenir mi?
Randevu ve başvuru işlemleri ücretsizdir. Ancak ikamet kartı bedeli ve zorunlu sigorta poliçesi için ücret ödenir. Üçüncü şahısların ücret talep etmesine itibar edilmemelidir.
9. Sağlık sigortası zorunlu mu?
Evet. Öğrenci ikamet izni için sağlık sigortası zorunludur. Kayıt tarihinden itibaren ilk 3 ay içinde Genel Sağlık Sigortası (GSS) yaptırabilirsiniz. Alternatif olarak özel sağlık sigortası poliçesi de kabul edilmektedir.
10. Çocuklar için öğrenci ikamet izni nasıl alınır?
18 yaşından küçük öğrenciler için ebeveyn muvafakati, doğum belgesi ve velayet belgeleri gibi ek evraklar gerekir. Belgeler yurtdışından alındıysa apostil veya konsolosluk onayı zorunludur.
11. Öğrenci ikamet izni uzatma başvurusu ne zaman yapılmalıdır?
Mevcut ikamet izni bitmeden en geç 60 gün önce uzatma başvurusu yapılmalıdır. Son güne bırakmak başvurunun reddine yol açabilir.
12. Öğrenci ikamet izni başvurusu ne kadar sürede sonuçlanır?
Başvuruların sonuçlanma süresi illere göre değişiklik gösterebilir. Ortalama 1 ila 3 ay içinde sonuçlanır. Kartınız onaylandığında PTT aracılığıyla adresinize gönderilir.
13. Öğrenci ikamet izniyle ailemi Türkiye’ye getirebilir miyim?
Öğrenci ikamet izni yalnızca öğrenciye tanınır. Ancak yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin eş ve çocukları için aile ikamet izni başvurusu yapılabilir.
14. Öğrenci ikamet izni ile Erasmus veya değişim programına katılabilir miyim?
Evet. Türkiye’de öğrenci ikamet izni olanlar, Erasmus, Mevlana ve benzeri değişim programlarına rahatlıkla katılabilir. Ancak yurtdışına çıkış sonrası dönüşte geçerli vizeniz/izninizin devam ediyor olması gerekir.
15. Öğrenci ikamet izni bitmeden mezun olursam ne olur?
Mezuniyet sonrası öğrenci ikamet izni otomatik olarak sona ermez; izin süresi bitene kadar geçerlidir. Ancak mezuniyet sonrası Türkiye’de kalmaya devam edecekseniz kısa dönem ikamet iznine veya çalışma iznine geçiş yapmanız gerekir.
16. İkamet izni başvurusu sırasında pasaport sürem kısa ise ne yapmalıyım?
İkamet izni süresi, pasaport geçerlilik süresinden uzun olamaz. Bu nedenle pasaport süresini önceden uzatmanız önerilir.
17. İkamet izni başvurusu yaparken adresimi değiştirdim, ne yapmalıyım?
Adres değişikliğini en geç 20 gün içinde Nüfus Müdürlüğü ve Göç İdaresi’ne bildirmeniz gerekir. Aksi halde idari yaptırımlar uygulanabilir.
18. Öğrenci ikamet izni ile farklı bir üniversitede ikinci bölüme kayıt yaptırabilir miyim?
Evet. Aynı şehirde olması halinde yalnızca güncel öğrenci belgenizi ibraz ederek mevcut izninizi koruyabilirsiniz. Ancak şehir değişikliği varsa yeniden başvuru yapılması gerekir.
19. Öğrenci ikamet izni için avukatla başvuru yapmak zorunlu mu?
Hayır. Başvuru öğrenci tarafından yapılabilir. Ancak belgelerin eksiksiz hazırlanması ve dava süreçlerinde hak kaybı yaşanmaması için avukat desteği almak avantaj sağlar.
20. Öğrenci ikamet izni kartımı kaybedersem ne yapmalıyım?
Kaybolma veya çalınma durumunda en kısa sürede polise bildirim yapılmalı, ardından İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne başvurularak yeniden ikamet kartı çıkarılması talep edilmelidir.
Türkiye’de eğitim almayı planlayan yabancı öğrenciler için öğrenci ikamet izni, yalnızca yasal bir zorunluluk değil aynı zamanda güvenli bir akademik hayatın da anahtarıdır. Doğru belgelerle, süreci takip ederek ve gerektiğinde uzman desteği alarak öğrenci ikamet izni almak sandığınızdan çok daha kolaydır.
