Bloke Edilen Paranın Geri Alınması: Hukuki ve Pratik Yollar

1. Giriş

Türkiye’de hem yerli hem de yabancı kişiler açısından banka hesaplarındaki bloke işlemleri son yıllarda ciddi şekilde artmıştır.
Bu bloke kararları, banka içi denetim, MASAK incelemesi, savcılık soruşturması veya icra takibi gibi farklı nedenlerle uygulanabilir.
Her durumda paranın serbest bırakılması için farklı hukuki yollar izlenmelidir.

Bu yazıda, hangi kurumun bloke koyduğuna göre uygulanacak dava türleri, başvuru yolları ve acil geçici koruma tedbirleri (ihtiyati tedbir, yürütmenin durdurulması, vs.) adım adım açıklanmaktadır.

2. Blokeyi Koyan Kuruma Göre Ayrım

a) Banka Tarafından Konulan Blokeler

Bankalar, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve MASAK yükümlülükleri uyarınca şüpheli işlem tespiti halinde parayı geçici olarak dondurabilir.
Bu durumda ilk adım, ilgili bankadan blokeye esas işlem ve tarih hakkında yazılı bilgi talep edilmesidir.

Eğer bankanın işlemi keyfi veya hukuki dayanağı olmadan yapılmışsa;

• Tüketici Mahkemesi’nde tazminat davası,
• veya İcra Hukuk Mahkemesi’nde itiraz / şikâyet başvurusu yapılabilir.

Ayrıca, hesap sahibinin “hesabın işleme kapatılmasının haksız olduğu” yönündeki başvurusu reddedilirse, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) nezdinde idari şikâyet hakkı da mevcuttur.

b) MASAK Tarafından Konulan Blokeler (Şüpheli İşlem Bildirimi Üzerine)

MASAK, bankaların yaptığı Şüpheli İşlem Bildirimleri (ŞİB) üzerine 5549 sayılı Kanun’un 19. maddesi gereğince geçici bloke kararı verebilir.
Bu tür bloke, genellikle malvarlığının aklama şüphesi veya terörün finansmanı kapsamına girer.

Bu durumda, ilgili kişi:

• Öncelikle MASAK’a yazılı savunma sunabilir,
• Savunma reddedilirse, Ankara’da ilgili Mahkeme de iptal davası açabilir.

 Yasal Dayanak: 5549 sayılı Kanun m.19 – “Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından verilen malvarlığı dondurma kararları.”

Ayrıca dava süresince paranın kaybolma veya değer kaybı riski varsa, “ihtiyati tedbir talebiyle bloke kaldırılması” istenebilir.

c) Savcılık veya Mahkeme Kararıyla Konulan Blokeler

Eğer savcılık, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128. maddesi uyarınca el koyma kararı vermişse, bu bir yargısal blokajtır.
Bu durumda idari değil, adli yargı yoluna gidilir.

Yapılabilecek işlemler:

• İlgili Hakimliğine itiraz dilekçesi
• İtiraz reddedilirse, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru,
• Uzun süren soruşturmalarda “ölçüsüz el koyma” nedeniyle tazminat davası.

Bu tür blokelerde sürecin profesyonel yönetimi büyük önem taşır; çünkü aynı anda hem savcılıkla iletişim, hem de bankacılık sistemi üzerinden çözüm gerektirir.

3. Blokenin Hukuka Aykırı Olduğu Durumlar

Bir bloke işlemi hukuka aykırı sayılır, eğer:

• Yazılı gerekçesi yoksa,
• Yetkili kurum tarafından verilmemişse,
• Ölçülülük ve orantılılık ilkesi ihlal edilmişse,
• Kişiye önceden bildirim yapılmamışsa (istisnalar hariç).

Bu durumlarda, ilgili mahkemede iptal davası açılabilir ve “yürütmenin durdurulması” talebiyle paranın serbest bırakılması sağlanabilir.

4. Paranın Geri Alınması İçin Pratik Adımlar

1. Blokenin kaynağını tespit edin: Banka mı, MASAK mı, savcılık mı?
2. Bankadan yazılı bilgi alın: Hesap numarası, tarih, gerekçe.
3. Avukat aracılığıyla resmi dilekçe veya dava açın:
   • MASAK için: Ankara’da İlgili Mahkeme
   • Savcılık için: ilgili Hakimlik
   • Banka için: İlgili Mahkeme veya BDDK
4. Gerekirse ihtiyati tedbir talebi: Paranın kaybolma riskine karşı.
5. Paranın çözülmesi sonrası iade talebi: Hesaba serbest bırakılması, faiz veya değer kaybı varsa tazminat istemi.

5. Yabancıların ve Yurt Dışına Para Gönderenlerin Özel Durumu

Yabancı uyruklu kişilerin hesaplarında görülen hareketler, MASAK’ın riskli işlem kategorilerinde yer alabilir.
Bu nedenle yabancılar için bloke kaldırma süreçlerinde:

• Kaynak belge tevsiki (invoices, sözleşme, satış senedi vb.)
• Noter onaylı tercümeler
• Hukuki temsil yetkisi (vekaletname)
  şarttır.

Yabancılar açısından bloke işlemleri ve dava süreçlerinde, Yabancılar Hukuku ile Finans Hukuku bilgisine sahip bir avukatla çalışmak, hem süreci hızlandırır hem de olası sınır dışı veya vergi soruşturması risklerini ortadan kaldırır.

6. Avukat Desteğinin Önemi

Bloke edilen paranın geri alınması, sıradan bir banka işlemi değil; çok aktörlü, idari ve adli prosedürlerin kesiştiği bir süreçtir.
Bu nedenle, özellikle MASAK veya savcılık kaynaklı bloke durumlarında profesyonel hukuki temsil zorunludur.

 Hukuk büromuz, banka blokesi, MASAK soruşturmaları, para transferi incelemeleri ve uluslararası fon hareketleri alanlarında deneyimli avukatlarıyla hizmet vermektedir.
 Blokenin kaldırılması, davanın açılması veya paranın iadesi için bireysel danışmanlık almak isterseniz, bizimle iletişime geçebilirsiniz.

BLOKE EDİLEN PARANIN GERİ ALINMASINA İLİŞKİN SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)

1. Banka neden hesabımı bloke eder?

Bankalar, şüpheli işlem, vergi denetimi, mahkeme kararı veya MASAK bildirimi gibi nedenlerle hesaplara bloke koyabilir.
Özellikle yurt dışına yapılan yüksek tutarlı para transferleri, sistemde “şüpheli işlem” olarak işaretlenirse banka önlem amaçlı parayı geçici olarak dondurabilir.
Bu durumda, bankadan blokeye ilişkin resmi gerekçe yazısı alınmalı ve avukat aracılığıyla itiraz başvurusu yapılmalıdır.

2.  Bloke edilen para ne kadar sürede çözülür?

Blokenin kaldırılma süresi, hangi kurumun işlemi yaptığına göre değişir:

• Banka içi blokeler: 3–10 iş günü içinde kaldırılabilir.
• MASAK incelemeleri: 30–90 gün arasında sürebilir.
• Savcılık kararları: Ceza soruşturması süresine bağlıdır; birkaç ay sürebilir.
  Avukatın süreci doğru yönetmesi hâlinde bloke, mahkeme kararı beklenmeden tedbir yoluyla da kaldırılabilir.

3.  MASAK neden para blokesi koyar?

MASAK, şüpheli işlem bildirimi (ŞİB) geldiğinde 5549 sayılı Kanun uyarınca geçici olarak parayı dondurabilir.
Bu genellikle;

• Paranın kaynağının açıklanamaması,
• Kripto para transferleri,
• Yurt dışı yüksek miktarlı SWIFT işlemleri,
• Üçüncü şahıs hesabına yapılan sık transferler gibi durumlarda görülür.
  MASAK blokesi, savunma dilekçesi ve belge tevsiki ile kaldırılabilir.

4.  MASAK blokesi nasıl kaldırılır?

MASAK blokesi kaldırılmak isteniyorsa şu adımlar izlenir:

1. MASAK’tan yazılı bilgi istenir.
2. Para kaynağını gösteren belgeler (sözleşme, fatura, banka dekontu) hazırlanır.
3. Avukat aracılığıyla MASAK’a savunma sunulur.
4. Savunma reddedilirse Ankarada ilgili Mahkeme’de iptal davası açılır.
5. Dava süresince ihtiyati tedbir talep edilerek bloke kaldırılması sağlanabilir.

5.  Savcılık tarafından bloke konulursa ne yapılmalı?

Savcılıklar, Ceza Muhakemesi Kanunu m.128 uyarınca suç gelirine el koyma amacıyla hesaplara bloke koyabilir.
Bu durumda:

• İlgili Hakimliğe itiraz dilekçesi verilebilir.
• El koyma uzun sürerse, ölçüsüz müdahale nedeniyle tazminat davası açılabilir.
• Ayrıca Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı da mevcuttur.
  Bu süreçte profesyonel hukuki destek alınması son derece önemlidir.

6.  Banka blokesi hangi durumlarda hukuka aykırıdır?

Banka blokesi şu durumlarda hukuka aykırı sayılırr:

• Yazılı gerekçesi yoksa,
• Yetkili makam kararı olmadan yapılmışsa,
• Müşteri bilgilendirilmemişse,
• Orantısız şekilde tüm hesaba uygulanmışsa.
  Bu hallerde, Tüketici Mahkemesi’nde tazminat davası veya BDDK’ya şikâyet başvurusu yapılabilir.

7.  Bloke edilen para sahibine faiziyle iade edilir mi?

Evet.
Eğer blokajın hukuka aykırı olduğu tespit edilirse, paranın faiziyle birlikte iadesi mümkündür.
Bu durumda açılacak tazminat davasında, paranın blokaj süresi boyunca oluşan faiz ve kur farkı kaybı da talep edilebilir.

8. Yabancı uyruklu kişilerin hesabı neden daha sık bloke edilir?

Yabancıların hesaplarında görülen döviz transferleri, MASAK açısından yüksek riskli işlem kategorisine girebilir.
Ayrıca, para kaynağının belgelendirilememesi veya ülke dışına yapılan yoğun transferler şüphe doğurabilir.
Bu durumlarda, yabancılar hukuku ve finans mevzuatına hâkim bir avukatla sürecin yürütülmesi gerekir.

9.  Yurt dışına gönderilen para bloke olursa ne yapılmalı?

Yurt dışına yapılan transfer MASAK veya banka tarafından durdurulduysa:

• İşlemin nedeni, gönderici ve alıcı belgeleriyle açıklanmalı,
• Bankadan “transfer durdurma gerekçesi” yazılı olarak alınmalı,
• Gerekirse MASAK savunması ve dava açılmalıdır.
  Avukat aracılığıyla yapılan başvurular, doğrudan banka üzerinden yapılan taleplerden çok daha hızlı sonuç verir.

10.  Bloke edilen para için dava açma süresi nedir?

• Banka blokesi: İşlemin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içinde tazminat davası,
• MASAK blokesi: 60 gün içinde ilgili mahkemede iptal davası,
• Savcılık blokesi: 7 gün içinde İlgili Hakimliğine itiraz.
  Sürelerin kaçırılması, davanın reddine neden olabileceği için avukat desteğiyle hareket edilmelidir.

11.  Bloke edilen para kripto para veya dijital varlık kaynaklıysa ne olur?

Kripto para borsalarından gelen yüksek tutarlı transferler genellikle MASAK tarafından kaynak belgesi istenen işlemler arasındadır.
Bu durumda, ilgili borsadaki hesap hareketleri ve kripto cüzdan kayıtları sunularak paranın yasal kaynaktan geldiği ispatlanmalıdır.
Aksi takdirde, bloke uzun süre devam edebilir veya savcılık soruşturmasına dönüşebilir.

12.  Blokaj kaldırılmadan yurt dışına para gönderilebilir mi?

Hayır.
Hesapta bloke varsa, banka sistemsel olarak SWIFT veya EFT işlemini gerçekleştirmez.
Ancak bloke kaldırıldıktan sonra, yasal belgeler sunularak uluslararası para transferi (kambiyo bildirimi) yapılabilir.

13.  Avukat aracılığıyla bloke kaldırma neden avantajlıdır?

Avukat, hangi kurumun işlem yaptığına göre doğru başvuru yolunu ve delilleri belirler.
MASAK, BDDK ve mahkemeler nezdinde profesyonel dilekçeler hazırlanır.
Ayrıca avukat, sürecin uzamasını engellemek için ihtiyati tedbir ve yürütmenin durdurulması taleplerini eş zamanlı olarak ileri sürebilir.
Bu, paranın çok daha kısa sürede serbest bırakılmasını sağlar.

14.  Blokeli paranın iadesi için avukat ücretleri neye göre belirlenir?

Ücret, blokeyi koyan kurum, işlem tutarı ve dava sürecinin karmaşıklığına göre değişir.
Genellikle MASAK veya savcılık blokelerinde süreç daha uzun sürdüğünden, avukatlık ücreti bu kapsamda belirlenir.

15.  Blokaj kararı kişisel verilere erişim anlamına gelir mi?

Hayır.
Bloke kararı yalnızca mali işlemler üzerinden uygulanır.
Banka gizliliği ve kişisel veriler, KVKK kapsamında korunur.
Ancak mahkeme veya MASAK incelemesinde, belirli finansal kayıtların paylaşılması mümkündür.

 Avukat Desteği ve Danışmanlık

Bloke edilen paranın geri alınması süreci, banka, MASAK, savcılık ve idari yargı gibi çok farklı alanları kapsar.
Bu nedenle hukuki bilgi ve tecrübe olmadan yapılan bireysel başvurular genellikle sonuçsuz kalır.

Blokenin kaldırılması, dava süreci veya MASAK savunması için hukuk büromuzdan profesyonel destek alabilirsiniz.