İkamet İzni Uzatma Başvurusu : Reddi ve İptal Davası

Giriş

Türkiye’de yabancıların ikamet izinlerinin süre uzatılması ya da mevcut izinlerinin devamı büyük önem taşır. Ancak idare, bazı hallerde bu uzatma taleplerini reddedebilir. Böyle bir red kararına maruz kalan yabancılar, hukuki yollarla bu işlemlerinin iptalini talep edebilirler. Bu blog yazısında:

• İkamet izni ve uzatma başvurularının hukuki çerçevesini,
• Red kararlarının nedenleri ve yasal dayanaklarını,
• Ret kararına karşı izlenebilecek idari itiraz ve iptal davası süreçlerini,
• Dava dilekçesinde dikkat edilmesi gereken hususları,
• Emsal karar ve pratik önerileri

gibi başlıkları ele alacağım.

1. İkamet İzni ve Uzatma Başvurularının Hukuki Çerçevesi

1.1 Hukuksal Dayanaklar

Türkiye’de yabancıların ikamet izinleri, temel olarak 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) ve bu kanuna ilişkin yürürlüğe konulan yönetmeliklerle düzenlenir.

• İkamet izninin verilmesi, uzatılması veya iptali işlemleri bu yasal düzenlemeler çerçevesinde yürütülür.
• İdare işlemleri “idari işlem” niteliği taşır; bu sebeple işlemler hem usul hem esas açısından hukuk kurallarına uygun olmak zorundadır.

1.2 Uzatma Başvurusunun Zamanlaması ve Usul

• Mevcut ikamet izninin süresi bitmeden önce (genellikle izin süresinin son 60 günü içinde) uzatma başvurusu yapılmalıdır. Aksi halde uzatma talebi reddedilebilir.
• Başvuru formlarının eksiksiz, doğru ve zamanında iletilmesi; istenen belgelerin tam sunulması önem taşır.
• İdare, uzatma talebini değerlendirirken, başvuru sahibinin Türkiye’deki durumu, mali imkânları, ikamet süresi, aile bağları gibi kriterleri de göz önünde tutar.

2. Red Kararlarının Sebepleri

İkamet uzatma veya yenileme taleplerinin reddi, çeşitli hukuki ya da fiili gerekçelere dayanabilir. Yaygın nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Gerekli şartların karşılanmaması
   Örneğin gelir göstergesi yeterli değilse, sağlık sigortası yoksa, ikamet amacı ile uyumsuzluk varsa.
2. Belgelerin eksik, hatalı ya da yanıltıcı olması
   Sunulan belgelerde imza eksikliği, tarih uyumsuzluğu, kimlik bilgilerinde hata gibi nedenler ret sebebi olabilir.
3. Kamu düzeni ya da güvenlik gerekçeleri
   Başvuru sahibinin ülke genelinde veya yerel düzeyde kamu düzeni/ güvenliği açısından risk taşıdığı değerlendirilirse ret verilebilir.
4. İzin şartlarının daha önceki süreçte ortadan kalkması
   Başvuru yapıldığı anda şartlar uygun olsa bile, uzatma başvurusunda bu şartlardan bazıları ortadan kalkmış olabilir.
5. Usul hataları, süre hataları
   Süre geç başvuru, tebliğ eksikliği, prosedürlere uyulmaması gibi nedenler ret kararı doğurabilir.
6. İdarenin takdir yetkisinin kullanılması
   Bazı izin türlerinde idare, verilen koşulların ötesinde bir değerlendirme yapma yetkisine sahiptir; bu takdir yetkisi yanlış kullanılırsa  iptal sebebi olabilir.

 

Uygulamada En Sık Red Nedenleri

İkamet izni uzatma başvurularında, idarenin ret kararı vermesine yol açan nedenler çoğunlukla benzer örüntüler gösterir. Aşağıdaki tablo, uygulamada en sık karşılaşılan red gerekçelerini, hukuki dayanaklarını ve çözüm yollarını sistematik biçimde özetlemektedir:

Red Nedeni	Açıklama	Çözüm / Hukuki Yaklaşım
Eksik veya hatalı belge sunulması	Başvuru formunda imza eksikliği, yanlış tarih, eski sigorta poliçesi veya eksik evrak (örneğin kira kontratı, noter onaylı belge, biyometrik fotoğraf)	Belgeleri güncel mevzuata uygun olarak yeniden düzenleyip idareye dilekçeyle sunmak. Eksiklik tamamlanmışsa yeni başvuru yapılabilir veya dava dilekçesine ek olarak mahkemeye sunulabilir.
Geç başvuru yapılması	İkamet süresi bittikten sonra uzatma başvurusu yapılmışsa veya 60 günlük yasal süre kaçırılmışsa idare “geç başvuru” gerekçesiyle ret verebilir.	Mazeret (sağlık, mücbir sebep vb.) varsa dilekçeyle izah edilmeli. Mahkeme kararlarına göre “mücbir sebep belgesi” varsa süre aşımı affedilebilir.
Gelir şartının sağlanmaması	6458 sayılı Kanun m.32 uyarınca, başvuru sahibinin Türkiye’de geçimini sağlayabilecek düzeyde gelirinin bulunması şarttır.	Banka hesap dökümleri, maaş bordroları, şirket ortaklığı belgeleri eklenmeli. Eksiklik varsa yeni belgelerle dava sürecinde tamamlanabilir.
Sağlık sigortasının geçersiz olması	Poliçenin süresi bitmiş, sigorta türü (seyahat sigortası yerine özel sağlık sigortası) uygun değilse red gerekçesi yapılır.	Türk sigorta şirketinden “ikamet izni uygunluk belgesi” olan poliçe sunulmalı. Sigorta yenilendiğinde dava sürecinde mahkemeye bildirilmesi etkili olur.
İkamet amacıyla uyumsuzluk	Turizm amaçlı ikametle uzun süre ikamet eden kişilerin fiilen Türkiye’de çalıştığı, ticaret yaptığı veya yerleştiği tespit edilirse idare “amacın dışına çıkıldığı” gerekçesiyle ret verebilir.	Başvuru formunda doğru amaç belirtilmeli. Gerekiyorsa ikamet türü değişikliği yapılmalı (ör. turistikten aile ikametine geçiş).
Kamu düzeni veya güvenlik riski	G-87, V-70, Ç-150, N-82 gibi tahdit (kısıtlama) kodları veya adli sicil kayıtları bulunması durumunda red kararı verilebilir.	Tahdit kodunun kaldırılması için ayrı idari başvuru veya dava açılmalı. Kodun hatalı işlendiği ispatlanırsa ikamet reddi de iptal edilir.
Pasaport süresinin yetersizliği	Pasaport süresi ikamet süresini karşılamıyorsa (ör. pasaport 6 ay sonra bitiyor, uzatma 1 yıl istenmişse) idare başvuruyu reddedebilir.	Yeni pasaport alınıp dava sürecinde mahkemeye sunulmalı. Mahkemeler güncel pasaport sunulmuşsa işlemi iptal edebiliyor.
Yabancının önceki ikamet ihlalleri	Vize süresini aşmak, adres bildirmemek, önceki ikamet süresinde idari para cezası almak gibi ihlaller yeni başvuruda dikkate alınır.	İhlalin kasıtlı olmadığını gösteren dilekçe, ödenmiş ceza dekontu veya yeni adres kayıt belgesiyle savunma yapılmalı.
İdarenin takdir yetkisini geniş yorumlaması	Göç İdaresi bazen benzer dosyalarda farklı karar verebilir; bu durum “eşitlik ilkesine aykırılık” oluşturur.	Dava dilekçesinde “benzer durumda olanlara farklı işlem yapıldığı” vurgulanarak iptal talebi güçlendirilir.

Not: Uygulamada, red kararlarının %70’inden fazlası belge eksikliği veya amacın dışında ikamet gerekçesiyle verilmektedir. Bu nedenle başvuru öncesi dosya kontrolü yapılması büyük önem taşır.

 

3. Red Kararına Karşı İdari İtiraz ve İptal Davası

Ret kararıyla karşılaşan yabancıların başvuru yapabileceği iki ana yol vardır:

• İdari İtiraz
• İptal Davası

Aşağıda bu yolları aşama aşama ele alıyorum.

3.1 İdari İtiraz ( Makama Başvuru)

• Ret kararına karşı itiraz edilebilir. Ancak mecburi değildir. Kişi, Doğrudan dava açma hakkına sahiptir. .
• Genellikle kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde, Göç İdaresi veya ilgili il göç idaresine itiraz dilekçesi verilir.
• İtiraz ile idarenin kararı tekrar incelemesi, düzeltme, kaldırma veya işlem yapması talep edilir.
• İtiraz sonucu olumlu ya da olumsuz olabilir. Olumsuz cevap verilmesi halinde kişi doğrudan iptal davasına gidebilir.
• Uygulamada itiraz usulü riskler barındırdığı için uygulanmamaktadır. Bunun nedenlerinden biri kararı veren makama itiraz edilmesi nedeniyle sonucun değişmemesidir. Ikinci neden ise itiraz sonucu beklenirken dava açma sürelerinin kaçmasına neden olabileceği sebebiyledir.

3.2 İptal Davası ( Mahkeme Nezdinde)

• İptal davası, idari işlemin (ret kararı) hukuka uygunluğunun denetimini talep eden bir yargı yoludur.
• Ret kararı tebliğ edildikten sonra 60 günlük hak düşürücü süre içinde açılmalıdır. (Bu süre geçerse dava kabul edilmez.)

3.2.1 Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Unsurlar

Dava dilekçesi hazırlanırken dikkat edilmesi gereken temel unsurlar:

• Dava konusu idari işlemin açık tanımı (ret kararı, tarih, sayısı vs.)
• Kararın tebliğ tarihi ve tebligat şekli
• Davacının kimlik, pasaport ve ikamet bilgileri
• Ret kararındaki hukuka aykırılık gerekçeleri (usul ve esas yönünden)
• Somut delillere dayalı iddialar ve bu delillerin listesi
• Yürütmenin durdurulması talebi (gerekçeli)
• Talep edilen sonuç: işlemin iptali, gerekiyorsa yargılama giderleri

3.2.2 Yürütmenin Durdurulması Talebi

• Davacı, dava dilekçesi ile yürütmenin durdurulması talebinde bulunabilir.
• Bu talep kabul edilirse, ret kararının uygulanması dava sonuçlanana kadar geçici olarak durur.
• Yüksek mahkeme kararlarında, telafisi güç zararların varlığı, denge ilkesi ve kamu yararı gibi kriterler değerlendirilir.

3.2.3 Dava Süreci ve Karar

• Mahkeme önce usul yönünden inceler; süre, yetki gibi hususlarda eksiklik varsa dava reddedilebilir.
• Usul yönündeki incelemeden geçildikten sonra, esas inceleme yapılır: idarenin değerlendirmelerinin hukuki dayanakları, takdir yetkisinin sınırları, eşitlik ilkesi, somut deliller, kişisel durum gibi hususlar incelenir.
• Mahkeme ret kararı hukuka aykırı bulursa iptal kararı verir; idare kararı kaldırılır.

3.2.4 Temyiz / İstinaf / Üst Dereceli İnceleme

Mahkeme kararına karşı istinaf yolu açılmış olabilir (30 gün içinde)

4. Pratik Hususlar, Örnek Kararlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

4.1 Emsal Kararlardan Örnekler

• Mahkemelerin ikamet uzatma redlerine ilişkin kararları, mahkemelere yol göstericidir.
• Kısa dönem ikamet izni uzatma reddine karşı açılan davalarda, idarenin pasaport geçerliliği ve başvuru koşulları hakkındaki iddiaları tartışılmıştır.

4.2 Yeniden Başvuru Yasağı / Geç Başvuru Sorunu

• Ret kararından sonra aynı gerekçeye dayanarak hemen yeniden başvuru yapılamaz; 6 ay bekleme şartı vardır.
• Geç başvuru yapıldığında idare bu gerekçeyle ret kararı verebilir.

4.3 Tebligat Usulü ve Süre Takibi

• Ret kararı usulüne uygun şekilde tebliğ edilmelidir; tebliğ hatası, dava süresinin başlangıcını etkileyebilir.
• Sürelerin kaçırılması davanın reddiyle sonuçlanabilir, bu yüzden dikkatli olunmalı.

4.4 Yabancılar Hukuku Avukatı ile Çalışmanın Önemi

• Bu dava süreçleri hem idari hukuk hem de yabancılar hukuku bilgisi gerektirir.
• Dava dilekçesi, delil sunumu, yürütmenin durdurulması talebi gibi aşamalarda uzman avukat desteği büyük avantaj sağlar.
• Yanlış adımlar, süreç kaybına, sınır dışı edilme kararına ya da yeniden başvuru hakkının kaybına sebep olabilir.

 

5. Avukat Desteği ve Dava Stratejisi

İkamet izni uzatma başvurusunun reddi veya iptal edilmesi, sadece idari bir işlem değildir; aynı zamanda yabancının Türkiye’deki yaşam hakkını, aile birliğini ve yatırımını doğrudan etkileyen bir karardır. Bu nedenle hukuki süreçte doğru stratejinin kurulması ve profesyonel avukat desteği kritik öneme sahiptir.

1. Avukat Desteğinin Sağladığı Avantajlar

a. Usul Hatalarının Önlenmesi:
Birçok dava, sadece sürelerin kaçırılması veya dilekçede yanlış idareye başvuru yapılması nedeniyle reddedilmektedir. Avukat, hem başvuru hem dava süresini titizlikle takip eder.

b. Yürütmenin Durdurulması Talebinin Güçlü Sunulması:
Dava açıldığında sınır dışı riski veya yasal statü kaybı oluşmaması için yürütmenin durdurulması istenir. Avukat, bu talebi “telafisi güç zarar” ve “açık hukuka aykırılık” kriterlerine dayanarak gerekçelendirir.

c. Tahdit Kodlarıyla Eş Zamanlı Mücadele:
Birçok red kararı, G-87 (kamu güvenliği), V-70 (vize ihlali) gibi kodlarla ilişkilidir. Deneyimli bir avukat, hem ikamet iptal davası hem de tahdit kodu kaldırma başvurusunu eş zamanlı yürütür.

d. Belgelerin Hukuka Uygunluğu ve Delil Yönetimi:
Mahkemeye sunulacak belgelerin noter onayı, tercümesi ve orijinalliği çok önemlidir. Avukat, hangi belgelerin “kesin delil”, hangilerinin “takdiri delil” olduğunu belirleyerek dosyayı stratejik şekilde hazırlar.

e. Göç İdaresi ile İletişim ve Süre Takibi:
Mahkemeye sunulan dilekçelerin ve karar tebliğlerinin takibi uzmanlık gerektirir. Avukat, süreci hem Göç İdaresi hem mahkeme nezdinde düzenli izler.

6. Dava Stratejisinin Aşamaları

 Ön Analiz (Dosya Değerlendirmesi):

• Ret kararının gerekçesi incelenir.
• Eksik veya yanlış belge tespit edilir.
• Müvekkilin geçmiş ikamet durumu, tahdit kodları ve başvuru tarihi analiz edilir.

Yasal Süre Hesabı:

• Ret kararının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açılmalıdır.
• Tebligat eksikliği varsa süre başlamaz; bu durum stratejik avantaj yaratabilir.

 Dava Dilekçesinin Hazırlanması:

• Kararın hem usul hem esas yönünden hukuka aykırılığı belirtilir.
• Yürütmenin durdurulması talebi, açık gerekçelerle sunulur.
• Emniyet Genel Müdürlüğü, Göç İdaresi, İçişleri Bakanlığı gibi muhatap idareler doğru şekilde belirtilir.

 Ek Delillerin Sunulması:

• Yeni sigorta, gelir belgesi, pasaport veya konut belgesi gibi ek deliller dava sürecinde sunulabilir.
• Mahkeme genellikle “yeni durum” lehine karar verebilir.

 Karar Sonrası Süreç (İstinaf / Yeniden Başvuru):

• Mahkeme kararı lehe ise idare işlemi iptal eder.
• Red kararı devam ederse istinaf başvurusu yapılır.
• İdare iptal kararına uymak zorundadır; uygulanmazsa “kararın uygulanmaması” gerekçesiyle yeni dava açılabilir.

7. Ofisimizin Yaklaşımı

Keleş Hukuk & Danışmanlık, ikamet izni reddi, iptal ve uzatma davalarında uzmanlaşmış bir yabancılar hukuku ekibidir.
Ankara, İstanbul, Antalya ve Eskişehir gibi illerde yüzlerce müvekkilin ikamet izinlerinin geri alınması, red kararlarının iptali ve sınır dışı işlemlerinin durdurulması süreçlerinde aktif olarak görev yapmıştır.
Büromuzun yaklaşımı:

• Her dosyayı bireysel analiz etmek
• Dava ve idari süreci birlikte yönetmek
• Göç İdaresi kararlarını gerekçeli iptalle kaldırmak
• Müvekkilin Türkiye’deki yasal kalış hakkını korumaktır.

8. Stratejik Tavsiye

İkamet izni uzatma başvurusunun reddi halinde:

• Karar size tebliğ edildiği gün mutlaka tebliğ tarihini belgeleyin.
• 60 günlük dava süresini kaçırmayın.
• Avukatınızla birlikte önce “yürütmenin durdurulması” talebine odaklanın; bu, sınır dışı riskini önler.
• Belgeleri güncelleyip dava sürecinde mahkemeye sunmaktan çekinmeyin.
• Aynı gerekçeyle tekrar başvuru yapmadan önce iptal davasının sonucunu bekleyin.

İkamet izni uzatma başvurusunun reddi, yabancılar açısından ciddi bir hukuki risk doğurur. Ancak ret kararına karşı itinalı bir dava stratejisi, sürelerin doğru takibi, delillerin etkili kullanımı ve uzman bir avukat rehberliği ile işlemin iptali mümkün olabilir.

İkamet İzni Uzatma Reddi ve İptal Davası – Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İkamet izni uzatma başvurum reddedildi, Türkiye’de kalabilir miyim?

Evet, ancak sınırlı bir süre için.
Ret kararının size tebliğ edildiği tarihten itibaren genellikle 10 gün içinde Türkiye’den çıkmanız istenir.
Ancak bu süre içinde iptal davası açarsanız ve mahkeme tarafından yürütmenin durdurulması kararı verilirse mahkeme süreci boyunca yasal kalış hakkınız korunur.
Ayrıca dava dilekçesinde “yürütmenin durdurulması” talebi sunulursa, sınır dışı edilme riski de geçici olarak ortadan kalkar.

Öneri: Ret tebliğinden hemen sonra avukatınıza başvurun ve dava süresini (60 gün) kaçırmayın.

2. İkamet izni uzatma reddine karşı dava açma süresi kaç gündür?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca, ret kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde ilgili mahkemede iptal davası açılmalıdır.
Bu süre hak düşürücüdür; 1 gün bile geçerse dava reddedilir.
Tebligat hatalı yapılmışsa (örneğin yanlış adrese gönderilmişse), süre henüz başlamamış sayılabilir. Bu durum stratejik bir savunma olarak kullanılabilir.

3. Dava açarsam sınır dışı edilmem durur mu?

İkamet izni uzatma reddine karşı dava açıldığında, kişi hakkında ayrıca bir “sınır dışı (deport)” kararı verilmemişse, Türkiye’de kalış hakkı yürütmenin durudurulması kararı verilee kadar devam eder.
Ancak  yürütmenin durdurulması kararı alınırsa, idarenin işlem yapması (örneğin deport kararı vermesi) yasaklanır. Kişi tam anlamıyla yasal kalış hakkı kazanır.
Bu nedenle dava dilekçesinde mutlaka yürütmenin durdurulması talebi bulunmalıdır.

4. Red kararına karşı önce itiraz mı, doğrudan dava mı açılmalı?

Genellikle doğrudan dava açılır. Bunun nedeni itiraz sonucunda kararın değişmemesi ve vakit kaybı olarak değerlendirilmesi nedeniyledir.
6458 sayılı kanunda “zorunlu idari itiraz” şartı yoktur.
Bu durumda:

• İtiraz süresi 30 gün,
• Dava süresi ise 60 gündür.
  Avukatınız hangi yolu izlemenin stratejik olarak uygun olduğunu dosyanıza göre belirleyecektir.

5. İkamet izni uzatma başvurum neden reddedildi?

Red gerekçeleri genellikle şunlardır:

• Eksik veya hatalı belge (ör. geçersiz sigorta, eksik kira sözleşmesi)
• Geç başvuru yapılması
• Gelir şartının sağlanmaması
• Kamu düzeni veya güvenlik riski (tahdit kodu)
• İkamet amacına aykırı faaliyet (ör. turistik ikametle fiilen çalışma)

Red gerekçesi tebligatta açıkça yazmak zorundadır. Yazmıyorsa bu durum usul hatası sayılır ve iptal davasında lehinize olur.

6. Dava açarken hangi belgeler gerekir?

• Ret kararının tebliğ belgesi
• Pasaport ve önceki ikamet kartı fotokopisi
• Red gerekçesini ortadan kaldıran yeni belgeler (ör. yeni sigorta, gelir belgesi)
• Kira sözleşmesi veya tapu
• Sağlık sigortası poliçesi
• Avukatla çalışıyorsanız vekaletname

Mahkeme sürecinde bu belgelerle birlikte “delil listesi” sunulur.
Eksik belge varsa süreç içinde tamamlanabilir; mahkeme buna izin verir.

7. Dava ne kadar sürer?

Mahkemelerde ikamet reddi davaları genellikle 6 ila 12 ay arasında sonuçlanır.
Ancak “yürütmenin durdurulması” talepleri genellikle 3–8 hafta içinde karara bağlanır.
Üst Mahkeme- istinaf süreci dahil edilirse toplam süre 1,5–2 yıla kadar uzayabilir.

Pratik bilgi: Mahkemeler ret gerekçesinin belirsiz veya eksik olduğunu tespit ederse, 6 ay içinde lehe iptal kararı çıkma ihtimali yüksektir. Ancak bu mahkemelerin tutumuna ve hukuki bakış açılarına göe değişmektedir.

8. Dava açarken Türkiye’den çıkmam gerekir mi?

Hayır.
İptal davası açan yabancılar, dava sonuçlanana kadar Türkiye’de kalabilir. Ancak bu durum dava açıldıktan sonra mahkeme tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararına bağlıdır. Yürütmenin durdurulması kararı verilmemesi halinde Kişinin Türkiyede kalma hakkında uygulamada bir takım problemler yaşanmaktadır.
Yasal kalış hakkının sürmesi için dava dilekçesinin mahkemeye zamanında ve eksiksiz sunulması gerekir.
Dava reddedilirse 10 gün içinde çıkış yapılmazsa, idare yeni bir deport (sınır dışı) süreci başlatabilir.

9. Red kararından sonra yeniden başvuru yapabilir miyim?

Evet, ama dikkatli olunmalıdır. Çünkü bir takım şartlararanmaktadır. Örneğin 6 ay aynı gerekçe ile başvuru yapılamaz veya Türkiyeden çıkış yapılması gerekir .
Aynı gerekçeye dayanarak hemen yeniden başvuru yapmak, idare tarafından doğrudan reddedilir.
Yeni belge, yeni sigorta veya gelir beyanı gibi yeni bir durum oluştuysa, yeni başvuru yapılabilir.
Ancak önce iptal davasının sonucunu beklemek genellikle daha güvenli bir stratejidir.

10. Avukatla çalışmak neden önemli?

Çünkü bu tür davalar hem idari hukuk hem yabancılar hukuku uzmanlığı gerektirir.
Bir avukat:

• Tebligat ve süreleri takip eder,
• Dava dilekçesini hukuki dayanaklarla güçlendirir,
• Gerektiğinde yürütmenin durdurulmasını talep eder,
• Tahdit kodu veya deport riski varsa bunları eş zamanlı yürütür.

Keleş Hukuk & Danışmanlık, Türkiye’de ikamet izni reddi ve iptal davalarında onlarca müvekkilinin yasal kalış hakkını başarıyla korumuştur.

11. İkamet izni reddi ile tahdit kodu (örneğin G-87, V-70) arasında fark var mı?

Evet, iki işlem farklıdır.

• İkamet reddi, sadece ikamet izni verilmemesi anlamına gelir.
• Tahdit kodu (örneğin G-87, V-70, Ç-150) ise kişinin Türkiye’ye girmesini veya kalmasını kısıtlayan ayrı bir idari tedbirdir.
  Bazı durumlarda her iki işlem birlikte uygulanır.
  Bu durumda hem ikamet reddine karşı iptal davası hem de tahdit kodu kaldırma başvurusu yapılmalıdır.

12. Mahkeme ikamet reddi kararını iptal ederse ne olur?

İdare, mahkeme kararına uymak zorundadır.
Karar kesinleştiğinde Göç İdaresi, reddedilen başvuruyu yeniden değerlendirir ve genellikle ikamet iznini verir.
Mahkeme kararı uygulanmazsa, “kararın uygulanmaması nedeniyle yeni dava” açılabilir.
Bazı durumlarda avukat, doğrudan icra takibi (zorla uygulama) süreci de başlatabilir.

13. İkamet iznim reddedildi ama ailem Türk vatandaşı, bu durumda ne olur?

Bu özel bir durumdur.
Aile birliği hakkı, Anayasa m.20 ve AİHS m.8 kapsamında korunur.
Eğer eşiniz veya çocuğunuz Türk vatandaşı ise, mahkemeler genellikle kamu yararı – aile birliği dengesi gözeterek ret kararlarını iptal eder.
Bu nedenle dava dilekçesinde “aile birliği” vurgusu çok önemlidir. Bu durumda mutlaka dava açmanızı öneririz.

14. Ret kararını iptal ettirdikten sonra ikamet süresi nasıl başlar?

Mahkeme iptal kararı verdiğinde, Göç İdaresi size yeniden ikamet izni düzenler.
Yeni izin süresi, genellikle mahkeme kararının kesinleşme tarihinden itibaren başlar.
Önceki sürenin kaybı genellikle telafi edilmez, ancak kesinti yaşamadan devam etmek için mahkeme kararı sonrası hızlı başvuru yapılmalıdır.

15. Red kararına rağmen Türkiye’de kalmaya devam edersem ne olur?

Bu durumda kaçak kalış (illegal stay) sayılırsınız.
İdare, size idari para cezası uygulayabilir ve V-70 veya Ç-114 tahdit kodu koyabilir.
Bu da sonraki ikamet veya vize başvurularınızı zorlaştırır. Bu yüzden dava açılmadıysa, ülkeyi gönüllü olarak terk etmek daha uygun olur.

16. Mahkemeye gitmeden önce Göç İdaresi’ne dilekçe versem faydası olur mu?

Evet, bazı durumlarda olabilir.
Özellikle belge eksikliğinden kaynaklanan reddlerde, tamamlayıcı dilekçe ve belgelerle yeniden değerlendirme istenebilir.
Ancak bu bir dava açma süresini durdurmaz.
Bu nedenle dilekçeyle birlikte yine de 60 günlük süre içinde dava açılmalıdır.

17. İkamet iznim reddedildi ama yeni pasaport aldım, bu kararı değiştirir mi?

Evet, bu önemli bir yeni durumdur.
Mahkemeler, başvuru sırasında pasaport süresi kısa olsa bile, dava sürecinde yeni pasaport sunulmasını lehe delil olarak değerlendirir.
Bu durumda genellikle idare işlemini iptal eder.
Yeni pasaportu dava dosyasına delil olarak eklemek çok faydalıdır.

18. Dava açmak için Türkiye’de olmam gerekir mi?

Hayır.
Yurt dışında olsanız bile vekaletnameyle avukatınız aracılığıyla dava açabilirsiniz.
Ancak vekaletname, Türk Konsolosluğu’nda düzenlenmeli veya apostil şerhli olmalıdır.
Dava sürecinde fiziken bulunmanız gerekmez; avukat tüm işlemleri sizin adınıza takip eder.

19. Dava kaybedilirse ne olur?

Mahkeme ret kararını hukuka uygun bulursa, kişi Türkiye’de yasal olarak kalış hakkını kaybeder.
Karar tebliğinden itibaren 10 gün içinde çıkış yapılması gerekir.
Ancak bu karara karşı istinaf (30 gün içinde) başvuru hakkınız vardır.
İstinaf süreci devam ederken genellikle deport işlemi uygulanmaz. Ancak Türkiyede çok fazla yabancı uyruklu kişi olması nedeniyle uygulamada  bir takım problemler yaşanabilmektedir.

20. 2025 yılı itibarıyla en çok hangi gerekçelerle uzatma başvurusu reddediliyor?

Son dönemde en çok görülen gerekçeler:

• Turizm amaçlı ikametlerin uzun süre yenilenmesi
• Gelir belgesi yetersizliği
• Adres kayıt sisteminde uyuşmazlık
• Sağlık sigortasının yetersizliği
• Göç İdaresi’nin risk değerlendirmesi (özellikle bazı ülke vatandaşları için)